Mama Tandoori
"Gratis is goed" is de belangrijkste levensleuze van Ernests moeder.
Ze is opgegroeid in India als laatste kind in een gezin van tien waar ze werd gevoed door een geit. Hoewel ze rijk is, kent haar krenterigheid geen grenzen. Dit leidt tot hilarische situaties die haar kinderen af en toe wel in verlegenheid brengen. Ze koopt stapels kattenvoer in promotie hoewel ze geen kat hebben. Om er vanaf te geraken, geeft ze het cadeau voor allerlei gelegenheden. Wanneer Ernest op bezoek gaat bij zijn tante in India, drinken ze thee uit een ABN AMRO-mok, onder het licht van een ABN AMRO-lamp en het uur leest hij af op een ABN AMRO-klok. Dit zijn allemaal cadeaus van zijn moeder.
Ernest vertelt over zijn jeugd zonder een blad voor zijn mond te nemen en met een zeer realistische kijk op de gebeurtenissen. Hij gunt ons een blik in zijn ingewikkelde familieleven en zijn atypische moeder die zwaait met deegrollen en gooit met pantoffels dat het een lieve lust is. Of zoals hij het zegt: "En dan komt mijn moeder de familie binnenvallen, de stamboom zwiert vervaarlijk heen en weer, oude takken kraken en klagen."
Het verhaal begint met de aankomst van mama Tandoori in Nederland in 1969. Tijdens het boek wordt er regelmatig teruggeblikt op de situatie waarin de moeder opgroeide. Het vertelt het verhaal tot vandaag. De auteur hecht veel belang aan het vastleggen van de cultuurverschillen. Het verhaal is een autobiografie waarin de moeder-zoonrelatie uitgediept wordt. Het geeft ook een inzicht in het leven in India. De Indiase moeder van de auteur staat centraal. Ze wordt beschreven op een grappige en gevoelige manier. Er worden geen genânte situaties uit de weg gegaan, in tegendeel, het boek staat bol van gebeurtenissen waarvan je het schaamrood op je wangen krijgt. De moeder is zonder meer een uitzonderlijke vrouw met een ijzersterk karakter die geen tegenspraak duldt en licht ontvlambaar is.
Ze schaamt zich niet om misbruik te maken van de handicap van haar jongste zoon wanneer ze er zelf beter van wordt. De lezer voelt soms een plaatsvervangende schaamte. De lezer krijgt het gevoel een voyeur te zijn in het leven van Ernest. Het leven is de moeder niet altijd even goedgezind. En ook het leven van haar zonen is niet uitgedraaid zoals zij gehoopt had. De auteur heeft een scherp waarnemingsvermogen wat de soms trieste situatie van zijn moeder betreft. Hij weet haar gevoelens op een geloofwaardige manier neer te zetten.
Van der Kwast gebruikt bij het omschrijven van personen of situaties een poëtisch taalgebruik. Zo heeft hij het over "Je kunt een traan horen vallen" wanneer hij een huis beschrijft waarin een doodzieke woont en omschrijft hij zijn broer als baby als "een verschrompelde peer, een kreunende aardappel". De opbouw van het boek is zeer eenvoudig. De verschillende hoofdstukken sluiten op mekaar aan of gaan terug naar de tijd toen zijn moeder nog kind was. Maar de verschillende tijdsvakken zijn duidelijk afgebakend in hoofdstukken, zodat het eenvoudig is om het verhaal te volgen.
Ik heb erg genoten van dit boek. De situaties zijn zo levensecht beschreven met een groot gevoel voor humor, maar met respect voor de geschiedenis van zijn moeder. Toch hoop ik dat sommige gebeurtenissen met een korreltje zout mogen worden genomen, omdat ze toch pijnlijk zijn. Het boek leest heel vlot dankzij het makkelijke, soms poëtische, taalgebruik. Het is zeker geschikt voor de doelgroep van 15+.